BÀI THU HOẠCH DIỄN ÁN
HỒ SƠ: LS – 08/DS/ST
Nguyên đơn: Chị Nguyễn Thụy Thảo Lam, sinh năm 1980
Thường trú tại: K 3/C69 Tổ 15 phường Hiệp Thành, thị xã Thủ Dầu Một
Bị đơn: Bà Trương Thị Ngọc Diệp, sinh năm 1937
Hộ khẩu thường trú: 597 khu phố 2 Thị trấn Mỹ Phước, huyện Bến Cát,
tỉnh Bình Dương
Người liên quan: Bà Đỗ Thị Thúy Hoa
Địa chỉ: số 12 đường Nguyễn An Ninh, phường Phú Cường, thị xã Thủ Dầu Một,
tỉnh Bình Dương.
Quan hệ Pháp Luật: Tranh chấp Quyền sở hữu tài sản
Phần thứ nhất:
TÓM TẮT NỘI DUNG VỤ ÁN
Từ tháng 08/2000 Chị Nguyễn Thụy Thảo Lam có chung sống như vợ chồng với Anh Nguyễn Nhất Linh (sinh năm 1966) và không có đăng ký kết hôn.
Ngày 23/8/2004, do bị tai nạn giao thông anh Nguyễn Nhất Linh chết và không để lại di chúc. Hai người không có con chung.
Do có tranh chấp về tài sản giữa bà Trương Thị Ngọc Điệp (là mẹ ruột anh Linh) và chị Nguyễn Thuỵ Thảo Lam, ngày 19/5/2005 và ngày 20/5/2005, chị Lam đã làm đơn khởi kiện yêu cầu TAND Thị xã Thủ Dầu Một giải quyết vụ việc như sau:
1. Xác định căn nhà tại Khu 3/C69 tổ 15 phường Hiệp Thành thị xã Thủ Dầu Một thuộc quyền sở hữu của chị Lam mua của Anh Nguyễn Nhất Linh vào năm 1998.
2. Mảnh đất 297m2 tại ấp Chánh Lộc, Chánh Mỹ thị xã Thủ Dầu Một là do mượn tiền cơ quan mua, chị Lam đã trả lại cho cơ quan anh Linh ngay sau khi anh Linh mất.
3. Căn nhà tại khu dân cư Hiệp Thành II đứng tên anh Linh, chị Lam là tài sản của bà Đỗ Thị Thuý Hoa (mẹ ruột Chị Lam).
4. Yêu cầu những người thừa kế của anh Linh phải thanh toán nốt số tiền 80.000.000đ anh Linh nợ chị Lam (giấy nợ viết tay không đề ngày tháng, năm 2004).
Ngày 10/6/2005 và 15/6/2005 bà Trương Thị Ngọc Điệp có đơn khởi kiện phản tố với yêu cầu bác bỏ toàn bộ yêu cầu của chị Lam đồng thời yêu cầu chị Lam trả lại chiếc xe máy Attila (anh Linh đứng tên là chủ sở hữu phương tiện).
Qúa trình giải quyết vụ án, TAND Thị xã Thủ Dầu Một đã chưng cầu giám định chữ viết, chữ ký của anh Nguyễn Nhất Linh theo yêu cầu của bà Trương Thị Ngọc Điệp và tiến hành hoà giải nhưng không thành (BL 80-82).
Ngày 18/11/2005, TAND thị xã Thủ Dầu Một ra Quyết định số 118/QĐ.DS quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Phần thứ hai:
DỰ KIẾN NỘI DUNG XÉT HỎI CỦA LUẬT SƯ TẠI PHIÊN TOÀ
Là người bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp cho Bị đơn. Tôi sẽ tập trung đặt câu hỏi làm rõ nhưng nội dung sau đây:
Hỏi Nguyên đơn: Bà Nguyễn Thuỵ Thảo Lam
Làm rõ quan hệ hôn nhân giữa anh Linh và chị Lam:
- 1. Chị và anh Linh bắt đầu chung sống với nhau vào ngày tháng năm nào? Có đăng ký kết hôn hay không?
- 2. Khoảng thời gian anh chị chung sống với nhau là bao lâu? Có liên tục hay không?
- 3. Từ ngày 1/1/2003, anh chị có tiến hành đăng ký kết hôn hay không? Nếu không thì tại sao?
- 4. Anh chị có con chung khi chung sống với nhau hay không?
Về căn nhà tại khu 3/C69, tổ 15, phường Hiệp Thành, thị xã Thủ Dầu Một không phải là tài sản của riêng chị Lam mà là tài sản chung theo phần giữa Anh Linh và Chị Lam:
- 1. Chị có thể cho biết trước khi về chung sống với anh Linh chị làm nghề gì? Thu nhập hàng tháng là bao nhiêu?
- 2. Sau khi chị về chung sống với anh Linh chị làm nghề gì? Thu nhập hàng tháng là bao nhiêu?
- 3. Ngoài các khoản thu nhập từ tiền lương (nếu có), chị còn khoản thu nhập nào khác hay không? Nếu có thì thu nhập đó là bao nhiêu?
- 4. Chị có chứng cứ gì để khẳng định anh Linh đã bán ngôi nhà ở khu 3/C69, tổ 15, phường Hiệp Thành cho chị?
- 5. Nguồn gốc số tiền mà chị cho rằng chị đã thanh toán cho Anh Linh để mua căn nhà là ở đâu?
- 6. Chị có chứng cứ gì về việc anh Linh đã nhận tiền của chị?
- 7. Tại sao Chị và anh Linh chung sống như vợ chồng lại phải vay mượn của nhau?
- 8. Sau đó Anh Linh và Chị có tiến hành các thủ tục xác lập quyền sở hữu nhà theo quy định của pháp luật chưa?
Về khu đất có diện tích 297 m2, tại ấp Chánh Lộc, Thị xã Thủ dầu Một:
- 1. Khu đất 297m2 tại Chánh Lộc đứng tên ai trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất?
- 2. Ai là người đi mua mảnh đất này?
- 3. Số tiền dùng để mua mảnh đất này là ở đâu?
- 4. Chị nói là chị đi vay để mua mảnh đất này, vậy sau khi Anh Linh mất chị đã trả số tiền vay để mua đất này như thế nào?
- 5. Số tiền mai táng của anh Linh được bao nhiêu? Chị sử dụng số tiền đó vào mục đích gì?
Về căn nhà tại khu dân cư Hiệp Thành II:
- 1. Quá trình chị tiến hành mua căn nhà này là như thế nào? Ai/Công ty nào thực hiện thủ tục mua bán này?
- 2. Ai là người trả tiền mua căn nhà đó?
- 3. Anh Linh làm nghề gì? Thu nhập mỗi tháng của anh Linh được bao nhiêu?
- 4. Ngoài khoản thu nhập từ tiền lương (nếu có), anh Linh còn khoản thu nhập nào khác nữa hay không?
Về chiếc xe máy Attila:
- 1. Chiếc xe máy Attila đứng tên chủ sử dụng là Nguyễn Nhất Linh đúng không?
- 2. Chị trả tiền mua xe Attila ?
- 3. Vậy số tiền chị trả tiền mua chiếc xe Attila chị lấy ở đâu? Có chứng cứ gì chứng minh nguồn gốc số tiền và chứng minh chị là chủ sở hữu hợp pháp của chiếc xe đó?
Về các khoản nợ:
- 1. Chị giải thích tại sao anh Linh và chị là Vợ chồng lại nói là Vay và viết giấy nợ 80.000.000đ?
- 2. Mục đích của anh Linh vay chị 80.000.000đ là để làm gì?
- 3. Ai là người trực tiếp giao 80.000.000đ cho anh Linh?
- 4. Có ai làm chứng về việc vay này không?
Về tiền bảo hiểm của anh Linh:
- 1. Số tiền anh Linh được hưởng bảo hiểm là bao nhiêu?
- 2. Chị lĩnh số tiền đó có đúng không? Sau khi lĩnh chị đó sử dụng số tiền đó như thế nào?
Hỏi Bị đơn: Bà Trương Thị Ngọc Điệp
Xác định mối quan hệ hôn nhân giữa Anh Linh và Chị Lam:
- 1. Trước khi anh Linh kết hôn với chị Lam, anh Linh có kết hôn với ai không? Anh Linh có con riêng không?
- 2. Bà có biết về mối quan hệ giữa anh Linh và chị Lam không?
- 3. Anh Linh có nói gì với bà về mối quan hệ giữa anh ấy và chị Lam không?
Xác định các di sản để lại:
- 1. Di sản anh Linh để lại gồm những gì?
- 2. Bà có bao giờ thấy anh Linh nhắc đến việc vay nợ của ai không? Mục đích sử dụng khoản vay đó vào việc gì?
- 3. Gia đình bà đã đưa cho chị Lam bao nhiêu tiền sau khi anh Linh chết?
Hỏi Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan: Bà Đỗ Thị Thuý Hoa
- 1. Bà cho anh Linh và chị Lam mượn tiền khi nào?
- 2. Có chứng cứ gì chứng minh việc vay mượn này?
- 3. Bà cho mượn bao nhiều, và bà đã đưa tiền trực tiếp cho ai?
Phần thứ ba:
BẢN LUẬN CỨ BẢO VỆ CHO BỊ ĐƠN
Kính thưa Hội Đồng Xét Xử
Tôi là Luật sư Phạm Thị Lan Hương, Văn phòng Luật sư Hương Phạm, được sự yêu cầu của thân chủ tôi là bà Trương Thị Ngọc Điệp (sinh năm 1937; Trú tại: số nhà 597 khu phố II, thị trấn Mỹ Phước, huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương) và cũng như đã được Quí Tòa chấp thuận cho phép tôi được bảo vệ quyền lợi hợp pháp của Bị đơn tại phiên tòa sơ thẩm “vụ án Dân sự Tranh chấp quyền sở hữu tài sản” hôm nay.
Sau khi nghiên cứu kỹ hồ sơ và nghe các đương sự trình bày yêu cầu, trả lời thẩm vấn, cũng như việc xét hỏi của Hội đồng xét xử, tại phiên toà ngày hôm nay, tôi xin phép được trình bày quan điểm của mình để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho thân chủ tôi là bà Trương Thị Ngọc Điệp như sau:
I. Về nội dung vụ tranh chấp:
1. Về quan hệ hôn nhân giữa anh Nguyễn Nhất Linh và chị Nguyễn Thị Thảo Lam:
Tôi khẳng định giữa anh Linh và chị Lam không có quan hệ vợ chồng, mà chỉ cùng nhau chung sống. Và trên thực tế, anh Linh và chị Lam có tổ chức đám cưới nhưng lại không tiến hành đăng ký kết hôn tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Và theo qui định tại điểm b, mục 3 của Nghị quyết số 35/2000/NQ-QH10, ngày 9/6/2000 về việc thi hành Luật Hôn nhân gia đình thì “từ sau ngày 1/1/2003 mà họ không đăng ký kết hôn theo pháp luật không công nhận họ là vợ chồng”. Như vậy anh Linh và chị Lam không có quan hệ vợ chồng.
2. Về tài sản:
Vì anh Linh và chị Lam không phải là vợ chồng nên chị Lam không được hưởng thừa kế các tài sản từ anh Linh (chị Lam không thuộc diện thừa kế theo qui định tại điều 679, BLDS 1995); còn các tài sản khác thì tài sản thuộc sở hữu của người nào thì người đó có quyền sở hữu, còn lại là tài sản chung theo phần và được chia theo quy định của pháp luật về tài sản chung. Vì vậy tôi khẳng định:
– Tài sản riêng của anh Linh bao gồm:
+ Chiếc xe máy Attila, biển kiểm soát số 61T1-2727 mang tên chủ sử dụng là Nguyễn Nhất Linh;
+ Phần diện tích nhà và đất tại Khu 3/C69, tổ 15, phường Hiệp Thành, thị xã Thủ Dầu Một. Và tại phiên tòa hôm nay chị Lam không có tài liệu nào chứng minh được mình là chủ sở hữu hợp pháp của ngôi nhà và diện tích đất nêu trên theo quy định của pháp luật: về hình thức hợp đồng chuyển nhượng, trình tự thủ tục chuyển nhượng…;
+ Phần diện tích 297m2 đất tại ấp Chánh Lộc, Chánh Mỹ, Thủ Dầu Một mang tên anh Nguyễn Nhất Linh. Do anh Linh vay tiền của công ty để mua, mặc dù sau này cô Lam là người trả khoản nợ này nhưng tiền trả là tiền phúng viếng của anh Linh chứ không phải là tiền riêng của cô Lam – theo lời khai của cô Lam tại BL số 73, BB lấy lời khai ngày 17/11/2005.
Vậy các tài sản sau đây thuộc quyền sở hữu và sử dụng của anh Linh nay được coi là di sản thừa kế và bà Điệp là người thừa kế duy nhất của anh Linh do đó những tài sản trên đều thuộc quyền sở hữu của bà Diệp.
– Chiếc xe máy Attila, biển kiểm soát số 61T1-2727
– Phần nhà và đất tại Khu 3/C69, tổ 15, phường Hiệp Thành, thị xã Thủ Dầu Một
– Phần diện tích 297m2 đất tại ấp Chánh Lộc, Chánh Mỹ, Thủ Dầu Một
– Tài sản chung của anh Linh và chị Lam:
Tài sản chung của anh Linh và chị Lam là căn nhà tại khu dân cư Hiệp Thành II mang tên anh Linh và chị Lam, đề nghị Tòa án chia theo pháp luật và tính đến công sức đóng góp của hai người. Và theo đó, chia cho anh Linh được hưởng phần tương ứng với giá trị đóng góp của mình.
3. Về các khoản nợ:
Theo lời khai của chị Lam thì anh Linh có vay của chị Lam 80.000.000đ, do chị Lam trực tiếp đưa cho anh Linh (theo BL 72 – Biên bản lấy lời khai của chị Lam ngày 17/11/2005 và theo lời khai của chị Lam tại phiên toà ngày hôm nay). Tuy nhiên, tại phiên toà ngày hôm nay và cũng như Biên bản lấy lời khai ngày 18/11/2005 (BL 75) thì bà Đỗ Thị Thuý Hoa (là mẹ đẻ của chị Lam) khai rằng “số tiền này bà đưa cho hai vợ chồng ông Linh và Thảo Lam mượn 100.000.000đ. Khoảng một tháng sau, Thảo Lam cầm trả tôi 20 triệu đồng. Lúc tôi đưa tiền không có làm giấy tờ gì vì là chỗ mẹ con nên tôi và Ông Linh, Thảo Lam không có giấy tờ làm chứng”. Như vậy là lời khai về người trực tiếp đưa tiền cho anh Linh vay của bà Hoa và chị Lam hoàn toàn mâu thuẫn nhau. Và do đó, không có đủ cơ sở cũng như căn cứ để chứng minh có việc anh Linh vay tiền của chị Lam.
Vì vậy, đề nghị Toà án bác yêu cầu đòi nợ của chị Lam.
4. Về tiền Bảo hiểm:
Chị Lam không phải là vợ của anh Linh vì vậy khoogn có tư cách gì để lĩnh 20 triệu đồng tiền bảo hiểm xã hội của anh Linh được hưởng. Trong khi đó bà Điệp là người duy nhất có quyền thừa kế của anh Linh, do đó đề nghị Tòa án yêu cầu chị Lam phải trả lại khoản tiền này cho bà Điệp.
5. Về việc đập phá ngôi nhà tại Hiệp Thành:
Việc chị Lam phá ngôi nhà tại Hiệp Thành trị giá 20 triệu (chị Lam có thừa nhận hành vi này tại BL số 78, BB hòa giải không thành ngày 18/11/2005 và tại phần hỏi tại phiên tòa ngày hôm nay) thì đây là ngôi nhà thuộc quyền sở hữu của anh Linh và nay là thuộc quyền sở hữu của bà Điệp, do đó tôi đề nghị Tòa án yêu cầu chị Lam phải bồi thường cho bà Điệp số tiền 20.000.000đ do hành vi tự ý phá dỡ của chị Lam gây ra.
II. Đề nghị:
Từ những căn cứ và lập luật như trên, tôi đề nghị Hội đồng xét xử, tuyên:
– Bà Điệp được hưởng:
+ Chiếc xe máy Attila, biển kiểm soát số 61T1-2727 mang tên anh Nguyễn Nhất Linh;
+ Phần diện tích nhà và đất tại Khu 3/C69, tổ 15, phường Hiệp Thành, thị xó Thủ Dầu Một mang tờn anh Nguyễn Nhất Linh;
+ Mảnh đất có diện tích 297m2 đất tại ấp Chánh Lộc, Chánh Mỹ, Thủ Dầu Một mang tên anh Nguyễn Nhất Linh.
+ Và được hưởng ngôi nhà và diện tích đất tại khu dân cư Hiệp Thành II;
– Yêu cầu chị Nguyễn Thị Thảo Lam phải trả lại cho bà Điệp: số tiền 20 triệu tiền Bảo hiểm xã hội của anh Linh và 20 triệu đồng tiền giá trị ngôi nhà mà chị Lam đã phá tại Hiệp Thành, thị xã Thủ Dầu Một.
Kính mong Hội đồng xét xử xem xét, đưa ra phán quyết công minh đối với yêu cầu chính đáng của thân chủ tôi là Bà Trương Thị Ngọc Điệp.
Trân trọng cám ơn Hội đồng xét xử !
Luật sư